The Searcher, een magazine over metaaldetectie uit het Verenigd Koninkrijk, zoekt jaarlijks via The Nations’ Greatest Find Competition naar het beste metalen artefact. Niet enkel Engeland, Schotland, Wales en The Isle of Man doen mee, maar ook Nederland en Vlaanderen. De beste vondsten uit 2020 zijn recentelijk bekendgemaakt.
Werking
Metaaldetectoristen kunnen geen eigen vondsten insturen, maar moeten dat via erkende metaaldetectiedatabanken doen. Zo gebeurt er alvast een eerste selectie. Daarna worden de vondsten geselecteerd door aangestelde archeologen. Zij kiezen zorgvuldig de beste vondsten op basis van hun archeologische zeldzaamheid of belang - internationaal, nationaal, regionaal en/of plaatselijk. Zo worden de vondsten dan officieel ingestuurd en is het afwachten op de beslissing van de jury van The Searcher.
In de categorie MOST SIGNIFICANT FIND - FLANDERS
Eerste plaats
Er zijn verschillende winnaars. Niet enkel is er een top drie plaats voor elk deelnemende land of regio, maar er wordt ook een algemene winnaar voor munten én artefacten gekozen. Zo vallen er dus enkele prijzen te rapen.
Voor Vlaanderen is de winnaar van 2020 in de categorie ‘Most Significant Find - Flanders’ een Romeinse draaisleutel uit koperlegering gevonden in Maarkedal door Pieter-Jan Vanhaesebrouck. Wat dit artefact zo speciaal maakt, is dat het sleutelhandvat de vorm van een paardenhoofd heeft. Dr. Stefanie Hoss, post-excavation small finds specialist, stelt dat het paard is afgebeeld met platte oren en het daarom lijkt alsof het dier angstig of boos is. Waarschijnlijk is dit niet het geval en is het een manier om te voorkomen dat de paardenoren uitsteken, wat onhandig zou zijn bij het gebruik. Het paardenhoofd ontspringt uit een bloem die opengaat, een voorstelling die vaak voorkomt in Romeinse kunst.
Foto's: Pieterjan Van Haesebrouck
Door zijn erg naturalistische en gedetailleerde uitwerking is het mogelijk dat deze sleutel al vrij bijzonder was in de Romeinse tijd. Bijvoorbeeld, de ogen van het paard tonen echte expressie. Om dit te bereiken werd gebruik gemaakt van een driedimensionaal gietprocédé met een verloren vorm. Ook de afwerking met zilver maakt het artefact heel speciaal.
Niet enkel is het object bijzonder door zijn zorgvuldige afwerking, maar ook door het feit dat het geen alledaagse sleutel is. Draaisloten waren waarschijnlijk duurder dan hef-schuif-sloten door een meer ingewikkeld mechanisme, en komen dus minder vaak voor. Ook had het merendeel van de draaisleutels een platte vorm omdat dat makkelijker te gieten is. Dit geeft aan dat zo’n sleutelhandvat best duur moest zijn en waarschijnlijk weggelegd was voor de bezitter van een mooie, grote villa of een succesvolle koopman.
Er werden in Pompeii ook draaisleutels gevonden, wat betekent dat zij al in gebruik waren voor de vulkaanuitbarsting van 79 n.C. In onze omstreken komen ze pas regelmatig voor vanaf de derde eeuw, maar het zou kunnen dat de eerste draaisleutels al rond het midden van de tweede eeuw in België geïntroduceerd werden. Sleutels als deze bleven zeker tot in de vroege vierde eeuw in gebruik. Er zijn maar een tiental sleutelhandvaten gevonden met een soortgelijke dierenvoorstelling, waaronder drie leeuwenhoofden uit België.
Foto: Pieterjan Van Haesebrouck
Runner up
Op de tweede plaats komt een Romeinse denarius van Julia Domna. De denarius was een standaard munt uit zilver, ingevoerd in het Romeinse Rijk tijdens de Tweede Punische Oorlog (derde eeuw v. Chr.) tot het geleidelijk aan werd vervangen door de Antoninianus (derde eeuw n. Chr).
Deze munt is wat men noemt een fourrée. Deze Franse term wordt gebruikt voor munten die omhuld worden door een laagje in een andere soort metaal. Dat is ook het geval met deze prachtige Romeinse munt die de beeltenis draagt van keizerin Julia Domna. De binnenkant is van een koperlegering maar het geheel is omringd door een laagje zilver. Mogelijk betekent dit dat deze munt mogelijk een eigentijdse vervalsing is.
Julia Domna was de echtgenote van Romeins keizer Septimius Severus. Er zijn nog enkele van de letters die het opschrift 'Julia Augusta' of 'Keizerin Julia' vormen zichtbaar.
Foto: https://vondsten.be/finds/164657
Tweede Runner up
De derde plaats gaat naar een speld in de vorm van een klavertje, versierd met de vlaggen van België, Groot-Brittannië, Frankrijk en de Verenigde Staten in email. De pinnen werden gemaakt na de bevrijding van België in 1945.
Foto: https://vondsten.be/finds/140688
De andere winnaars kan je terugvinden in de publicatie van The Searcher van november 2021.
Andere Vlaamse nominaties voor 2020
https://vondsten.be/finds/91949: Zegelstempel
https://vondsten.be/finds/92227: Zilveren gesp
https://vondsten.be/finds/127536: Zilveren fibula
https://.vondsten.be/finds/146421: Annovareci Quinarius
https://vondsten.be/finds/107194: Wapenplaat van een Pruisische helm
https://vondsten.be/finds/109818: Gouden Écu
https://vondsten.be/finds/151076: Zilveren Rijderschelling
https://vondsten.be/finds/143104: Bronstijd bijl
https://vondsten.be/finds/137545: Zuurstof fles
https://vondsten.be/finds/137950: Tank Connectie
Warme oproep
MEDEA zal ook deelnemen aan de wedstrijd van The Searcher 2021 en 2022! Alle vondsten die gedaan werden en bij MEDEA geregistreerd werden tijdens het jaar 2021 kunnen hiervoor in aanmerking komen.
Voeg in 2022 zo veel mogelijk vondsten toe en maak kans om mee te doen! Liefst worden deze vondsten en alle vondsten ook altijd en zo snel mogelijk gemeld bij het Agentschap Onroerend Erfgoed.