De Vlaamse UFO

Over dit type object breken zowel metaaldetectoristen als archeologen al decennialang hun hoofd.

Deze UFO laat ons niet meer los. We zijn erg benieuwd naar de geografische spreiding van deze voorwerpen en willen deze dus graag in kaart brengen. Dit doen we uiteraard in alle discretie. Dat wil zeggen dat we nooit exacte locaties delen. 

Daarom doen we een oproep: vond je een gelijkaardig object? Plaats het dan op vondsten.be en we voegen het toe aan de collectie van de ‘Vlaamse UFO’!

We deden eerder al oproepen via facebook, schreven er recentelijk over in Ex Situ een ook Onroerend Erfgoed deelde dit via haar oktober blog. Meer en meer mensen vragen zich dus af wat dit voorwerp kan zijn. En dat is goed! Want wij hopen bij MEDEA ooit licht te kunnen schijnen op deze onopgeloste vraag.

Dit is wat we zeker al weten over deze UFO.

  • De vorm kan onderling wel wat verschillen, maar meerdere eigenschappen komen steeds terug.
  • Een korte staaf uit koperlegering vergezeld van twee ronde lussen uit hetzelfde materiaal.
  • Een ijzeren staaf of resten van ijzeroxidatie in het verlengde van de koperen staaf is vaak aanwezig.
  • De breedte (van lus tot lus) ligt tussen de 25mm en 30mm.
  • Sommigen zijn gedecoreerd en anderen niet.
  • Bovendien lijkt het er voorlopig op dat dit type vondst (nog) niet buiten Vlaanderen werd aangetroffen.
  • Een datering is heel moeilijk te bepalen: sommigen lijken heel oud anderen nieuw.
  • Gebruikssporen aan de binnenzijde van de ringen zijn zeldzaam.
  • Ze worden in allerlei (brede) contexten gevonden. Van Romeinse vici tot middeleeuwse huizen.
  • Tot nu toe is er geen concreet bewijs van de voorwerpen buiten Vlaanderen.

Er werden al meerdere theorieën voorgesteld aan experten maar er werd nog geen definitieve conclusie getrokken (uiteraard blijven alle pistes nog steeds open).

  • Meerdere experten en bekende restaurateurs van het karrenmuseum in Essen verklaren, nadat ze in hun collectie zijn gaan nakijken, dat er voorlopig geen gelijkaardige objecten bij hen bekend zijn. Het karrenmuseum werd geraadpleegd omdat er een erg plausibele theorie werd geponeerd door iemand die deze objecten vroeger effectief nog op een huifkar gebruikt zou hebben. Namelijk als vleugelmoer. De oogjes zijn altijd te klein om je vingers door te steken, dit doet vermoeden dat het dus niet echt dienden om aan te trekken of hard aan te draaien. Het zou wel kunnen dat het enkel een kwart gedraaid werd om er dan een ovalen oog over te schuiven en zo een zeil op te spannen op een huifkar. Helaas kon het karrenmuseum dit dus niet bevestigen. 
  • Experten over paardentuig hebben ook verklaard dat ze dit niet herkennen. Paardentuig (geleiders van riemen) leken lang een mogelijkheid omdat er objecten met twee oogjes bestaan die effectief voor paarden gebruikt werden. Het probleem hiermee is dat er nooit slijtage te zien is aan de binnenkant van de UFO’s, dit doet denken dat er geen riemen of touwen door de oogjes getrokken werden.
  • Belangrijk is dat er bij de Portable Antiquities Scheme Nederland en Engeland geen exacte gelijkenissen bestaan. Ook experten van het PAN verklaren dat ze dit object niet herkennen.

Bekende theorieën/suggesties zonder uitsluitend bewijs.

  • Kaarsenhouders?
  • Knevels?
  • Horlogesleutels?
  • Een stuk van een afspanning (rond een weide bijvoorbeeld)?
  • Deel van een weefgetouw?
  • Deel van een oude wasmachine?
  • Stuk van gordijnroedes?
  • Onderdeel van metalen raamwerk / Stuk uit een raamkozijn?
  • Iets om schaapjes of geiten mee vast te maken door het object in de grond te steken?
  • Geleider voor vroegste telefoondraden?
  • Soort decoratieve kruisnagel?

Hoe vinden we een oplossing?

Niet al deze theorieën voldoen aan de bovenstaande criteria die van deze UFO een UFO maken. Waarom zou een simpele draagbare kaarsenhouder ènkel in Vlaanderen te vinden zijn? Om te weten te komen wat deze voorwerpjes precies zijn, lijkt het ons dus een cruciale volgende stap om de vondsten samen te brengen in een MEDEA collectie en ze vervolgens in kaart te brengen. Op die manier kunnen we mogelijk iets meer te weten te komen over waar deze het vaakst gevonden worden en of ze inderdaad wel degelijk ‘typisch Vlaams’ zijn.

Ook kan dit meer vertellen over de periode, vinden we ze echt enkel in het huidige Vlaanderen of meer binnen oude en verdwenen grenzen? Zoals eerder gezegd is een datering moeilijk te bepalen aangezien er vele verschillende soorten bewaring te zien zijn op deze objecten. Hierbij kan de verspreiding van de objecten ook duidelijkheid scheppen: ligt de diverse bewaringsomstandigheden aan de soort grond waarin ze bewaard zijn of echt eerder aan hoe oud ze zijn?

Kijk naar deze MEDEA vondstfiches om een idee te krijgen van de voorwerpen die we zoeken:

Heb jij een UFO? Voeg deze toe op vondsten.be en werk mee aan de oplossing van dit mysterie! 

Al je vragen en suggesties: info@vondsten.be

Cover foto: MEDEA Facebookalbum