Uit het veld... Het project Onder de Radar en metaaldetectie

Bodemvondsten zijn vaak de laatste tastbare restanten van een ingrijpende gebeurtenis. Op de foto’s zijn een gasfles, een tankdop, en twee displays van een stuk elektronica te zien. Moest één van deze vondsten apart uit de grond worden gehaald, zouden deze mogelijk gezien worden als modern afval en in het containerpark verdwijnen. Tezamen wijzen deze vondsten echter in de richting van de laatste rustplaats van een groot voertuig.

Foto: https://www.vondsten.be/finds/137545

Foto: https://www.vondsten.be/finds/137843

Foto: https://www.vondsten.be/finds/137783 

Foto: https://www.vondsten.be/finds/137679

Laten we deze vondsten eens wat naderbij bekijken. Van de vier is de gasfles in de beste staat: de leesbare letters tonen onder meer het jaartal 1942 en serienummers. Deze cijfers wezen al snel in de richting van een zuurstoffles. Ook de leesbare tekens op de displays en de tankdop wezen allemaal in dezelfde richting: een neergestort vliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog.

Metaaldetectoristen, en leden van heemkundige kring Wotra, Arnaud Grispen & Ronny Witting wisten onderdelen van dit vliegtuig en zijn lading terug te vinden in de buurt van de crashsite. Ronny plaatste zijn vondsten ook op MEDEA en voorzag ze van een eerste classificatie. Op deze manier blijven deze vondsten publiekelijk raadpleegbaar. De vondsten zijn makkelijk terug te vinden via de collectie ‘Onder de Radar’ op MEDEA.

Wat is Onder de Radar?

Onder de Radar is een project van het Limburgse Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) en de Universiteit Gent. Bij het project zijn een grote groep partners betrokken, waaronder MEDEA!

De aanleiding voor dit project was de ontdekking van luchtfoto’s uit de Tweede Wereldoorlog die het grondgebied van de Belgische provincie Limburg omvatten. 810 Foto’s werden gedigitaliseerd en ge-georefereerd op zo’n manier dat ze vergeleken kunnen worden met hedendaagse luchtfoto’s. Het doel: het herontdekken van landschapselementen uit de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Wereldoorlog is nog niet zo heel lang geleden, maar toch heeft al veel van de militaire infrastructuur uit die tijd plaats moeten maken voor nieuwe projecten.

Foto: Onder de Radar, combinatie van de Duitse en Amerikaanse luchtfoto’s.

Via de website van het project kunnen vrijwilligers vermeende landschapselementen uit de Tweede Wereldoorlog aanduiden: bunkers, loopgraven, bomkraters,… Deze inzendingen worden vervolgens gevalideerd door een medewerker. Als bron kunnen onder andere vondstfiches van MEDEA worden gegeven.

Hoewel het niet de bedoeling is dat individuele metaaldetectievondsten van MEDEA aangeduid worden op de kaart van Onder de Radar, kunnen deze vondsten wel als geldige bron gegeven worden bij het aanduiden van een landschapselement.

Hoe kunnen metaaldetectievondsten helpen bij het opsporen van deze landschapselementen uit WOII? Bodemvondsten kunnen een indicatie zijn van de aanwezigheid van een archeologische site. Ze kunnen dus ook de vermoedelijke plaats van een archeologische site bevestigen. Een goed voorbeeld is het neergestorte vliegtuig van Neeroeteren dat aan het begin van dit artikel vermeld werd. Natuurlijk kan deze denkwijze doorgetrokken worden naar alle metaaldetectievondsten: deze kunnen steeds een indicatie zijn van een interessante gebeurtenis of site, en moeten daarom steeds correct gemeld worden met de juiste coördinaten. 

! Opgelet: zoeken met een metaaldetector mag je niet zomaar! Eerst moet je een erkenning aanvragen  bij het Agentschap Onroerend Erfgoed. Het is ook van groot belang steeds toestemming te vragen van de eigenaar van de grond om te mogen zoeken, en moet je ook steeds je vondsten melden bij datzelfde Agentschap. Ook in de kader van het Onder de Radar project, is het verplicht individueel toestemming te vragen aan de grondeigenaar zowel als alle andere regelgevingen strikt te volgen.

Meedoen aan Onder de Radar?

Via deze handleiding leer je hoe je een bijdrage kan leveren. Bekijk op het Youtubekanaal van PCCE alvast hoe Ronny aan de slag ging met zijn vondsten en nog veel meer!

 Voor meer info over metaaldetectie en het project, geef ons een seintje via info@vondsten.be of klik hier.

[Banner foto (ODR kaart)]